De Littekens van Afrika

Tijdens mijn reizen in Afrika, maar ook in Antwerp, merk ik vaak op dat sommige Afrikaanse mensen littekens op hun gezicht hebben. Ik herinner me dat ik ooit een gesprek had met een Afrikaan dat je bijvoorbeeld Ghanezen kon herkennen aan een soort van driehoek. Ik heb nooit begrepen waarvoor het stond, of waarom het gebeurde, totdat ik vandaag op een artikel over Joana Choumali stootte.

De Afrikaanse fotograaf Joana Choumali maakte een fotoreportage over de "Hââbre", dat in een van de talen van Burkina Faso zowel "schrijven" als "littekens maken" betekent.

Dit was een eeuwenoude traditie was een soort van paspoort, een soort van teken, dat aangaf bij welke stam ze behoorden, en tot welke stam ze niet behoorden. Ze droegen vroeger niet zoveel kledij.

Nu is deze traditie aan het verdwijnen, omdat sommige stammen kledij dragen waarmee ze zich kunnen distantiëren van andere stammen (kledij kan helaas bijdragen tot dualiteit), omwille van de druk van zowel religie of overheid,  of ok omdat veel Afrikanen meer en meer voor een stedelijke levensstijl gaan. De laatste generatie delen in de fotoreportage hun mening over Hââbre. 

bron: https://www.lensculture.com/articles/joana-choumali-haabre-the-last-generation

inside outside

bron: instagram.com/wendiertje89

Enkele jaren geleden eindigden andere vrijwilligers en ik in een sloppenwijk op een strand in Ghana. Het was onze eerste dag in Afrika. We hadden een strand verwacht, maar tot onze ontzetting vonden we helemaal iets anders. Ik herinner me nog hoe ik besefte dat ik zo niet klaar was om armoede te zien. Ik was juist 20 jaar oud. Een man van deze wijk won ons vertrouwen en leidde ons rond. Zijn naam was Emmanuel. Meer tegen het einde van de heel interessante en vooral confronterende wandeling toonde hij zijn huis. Ik was zo verbaasd dat er niets te zien was. Alleen een bed. Het stond zelfs tegen de muur. Emmanuel vertelde ons dat zij niet zoals Westerse mensen hun huizen van binnen decoreren met alle spullen die ze kunnen komen, omdat ze binnen leven, geïsoleerd van elkaar, maar dat Afrikanen buiten leven, in een gemeenschap. De ijskast stond buiten, en werd door iedereen in die straat gedeeld. Daarin werden de cola's bewaard. 

Deze herinnering kwam onmiddellijk in mijn hoofd wanneer ik tijdens de Leadership Summer School in Bulgarije hoorde over UseTogether. Mensen posten op deze website welke spullen ze kunnen uitlenen, en kunnen ook spullen lenen bij andere mensen, of elkaar dingen aanleren, of gewoon spullen omruilen. In plaats van te consumeren en al die spullen bij te houden die toch alleen maar in de weg staan van je huis kan je iemand anders er blij mee maken. Het woord "Together" benadrukt nog eens het sociale aspect. Misschien moeten we eens naar onze zuiderburen kijken -of naar enkele verhalen in Afrika, want het zijn niet allemaal delende community-mensen-, en minder consumeren, en gewoon naar buiten gaan en leuke momenten en spullen met elkaar delen.    

(http://www.usetogether.com). 

Het is gloednieuw, en nog niet zo bekend in België en Nederland, maar ik geloof dat deze trend wel eens in de voetsporen van Couchsurfing kan volgen. Deze start-up is geboren in Roemenië, waar mensen ook niet zoveel geld hebben als bij ons. Toch kijk ik naar alle rommel in mijn huis, en vraag me af wat ik nodig heb. Mijn nicht wil een vintage/koffiebar/shop/fotografiezaak opstarten in Lier, en zelf ben ik van plan heel wat spullen weg te geven... omdat ik het niet nodig heb... maar haar wel dichter bij een droom brengt. 

In de wereld van consumptie telt geld, maar in de wereld van geluk telt een glimlach die je op het gezicht van anderen en jezelf tovert. 

Hoeveel spullen geef jij soms weg, ruil je om... zonder dat er consumptie (tijdens of later) aan te pas komt? Laat het me weten in een reactie!

Just a thought...

I ended once -by accident- in a slum in Accra, Ghana, 
and people were so friendly to show me and other volunteers around. 
They showed me their house.
I was so surprised to see that there was nothing inside. Only a bed. 
No table, or books, or decoration, no paint, no chairs, nothing...
I thought they were poor...
... and I wondered why they don't give these depressive walls some color, to bring sunshine in their life. So... I remarked that "there is not so much to see here..;"
They told us they are not like Westerns decorating their houses with as much as stuff they can buy, because Western people live inside, isolated from each other, 
but these people live outside, in a community. 
They do not need to decorate the inside. Whole their life happens outside.
Their fridge was outside, and was shared by all of the people in that "street" there, 
to keep the soft drinks cold.

Jamestown, Accra, Ghana 2009.
After reading about it, I proposed other volunteers to go there.
I expected to arrive on a idyllic beach, but it was a fisher's town/slum. 

Introduction

Some years ago I went to Ghana. I was 19, 20... and a bit more naive than I am at the moment. I wanted to explore Ghana, and I found an organization which organizes volunteering work, and decided to combine my wish for adventure with a cause, so I would go there "with a reason".

Ghana was promoted as Africa for beginners, because the people are very friendly, it is a bit more developed (or at least the capital) than most African countries, they speak English... Why I wanted to go to Ghana, is another story that would distract too much the message. Helping people was just a result, to cover the real reasons.

When I arrived in Accra, the capital of Ghana, I was really... shocked. Although I wouldn't call myself a racist, I expected slums, poor people without legs, garbage everywhere, crazy traffic, wild jungle with big trees, human-eating snakes and almost naked people... but I saw big boulevards, people in suits, big buildings...
Later, on that journey, I noticed garbage, poverty... I don't want to deny it, but I still remember how... disappointed I was, holding my cheap camera, and hoping to catch pictures of typical Africa I later could show to whole the world. Later, on that travel, I was embarrassed that African people could talk me under table (* I don't know if this is an English expression). Mother Africa taught me a lot.

Education can be simple. Pre-school where I volunteered, Agona Swedru, Ghana 2009

But... when I came back home, I told people what they expected to hear. I told them about the high toll of deaths in road accidents, about the trotro's, the vans where they try to use every square centimeter by putting as much as possible people it, and the poverty in the slums...
... I didn't tell about the development which was already present. I kept stories hidden. Why? I didn't do it on purpose. Only after talking with other people who went to Africa, following subjects at university like "Development coordination" and "problems of countries in development" by professor Develtere , as part of my study in Geography, maybe by meeting other Africans, by traveling more, and by reading more, even about mythology... I started to become more critical. Which stories, theories... are the right, or are they all right?

One day one of my good friends in Belgium let me watch the TED-speech by Chimamanda Adichie, a novelist from Nigeria, called "The Danger of a Single Story". In this video Adichie warns that if we hear only a single story about another person or country, we risk a misunderstanding. When she told how the media always use the same stereotypes, or "single story" to portray Africa, I time-traveled to that 19-20 year old version of me, who was disappointed that she couldn't take photographs of poor almost naked Africans. I realised  how I was trapped by the media, and worse... that I had seen other "stories" about Africa, and didn't share.

I was not better than all these people who use stereotypes to deny people from a certain country, culture, gender... give a job, an opportunity, because sometimes "these discriminating people" don't know better. I had the tool, namely a simple story, even more simple stories, to tell my environment, but I didn't. In the last months... I realize more and more that I want to tell stories about amazing people, share my experiences in the different cultures, which are not reported, or not told enough... and use media, not as a tool to simplify the truth, but to show the whole, the complexity of the truth... to make more people critical... so more misunderstandings can be avoided. Let us tell stories... to break stereotypes... to break taboos...

... so we can create chances.

A street in Accra, Ghana 2009. People don't look that poor... in this picture.
This is also not the best street. There are streets with really high buildings.

I'll write stories, and I'll do it in English. It is not my mother tongue, but it is my second language, and more important a language which a lot of people in the world can understand. There will be a lot of mistakes, and I am welcome for constructive feedback, or native speaking people who want to correct my English. I also decided to tell stories about heroines, rather than heroes, because I am a woman, but also because I feel they are underrepresented in the world. That is why I call this blog "short stories from the moon", referring to the woman, but also making clear they are different.

I know I'll always offend people, but please also share your opinion, if the story gives you negative thoughts. I love to learn.

---------------------- ---------------------- ---------------------- ----------------------

The danger of a Single Story
Chimamanda Adichie

TEDGlobal, July 2009, Oxford, UK, duration: 18:49
http://blog.ted.com/2009/10/07/the_danger_of_a/