zondag 10 augustus 2014

Terug naar Nieuw-Zeeland (5): Whale Rider


Een van mijn lievelingsfilms heb ik enkele jaren geleden in Nieuw-Zeeland op een prachtige zomeravond gezien: "Whale Rider" van Niki Caro uit 2002 gaat over een twaalfjarig Maori meisje, Paikea (met Keisha Castle-Hugles, de jongste actrice genomineerd voor een Oscar, en binnenkort in Game of Thrones),  die een "chief" wil worden van de stam. Haar grootvader Koro gelooft dat deze rol alleen voor jongens weggelegd is.  Er is immers een voorspelling over een afstammeling van de direct patrilineaire lijn van Paikea, "De Walvissenrijder" die op de top van een walvis van Hawaiki kwam en hun stam in Nieuw-Zeeland stichtte. Deze afstammeling zou de stam terug naar goede tijden leiden.



Deze film gaat onder andere over familie. Haar moeder en haar tweelingbroer zijn in het kraambed overleden. Haar vader is een artistieke carrière in het buitenland begonnen. Zij wordt vooral door haar grootouders en haar nonkel opgevoed. Paikea houdt vooral van haar grootvader, maar hij is niet zo goed in de uitdrukking.

Daardoor krijgt het verhaal ook een lading van genderconflict. Het meisje wordt onder andere "bossy" genoemd, terwijl als ze een jongen was juist pienter gevonden zou worden. Zij is zeer hard geïnteresseerd voor traditionele liederen en dansen, maar wordt nauwelijks door haar grootvader, zelf een respectable chief, aangemoedigd. Haar vader keert terug en wil haar meenemen naar Duitsland, maar zij kan het niet verdragen om weg te gaan. Het lijkt alsof de zee en de walvis haar terug roepen. Intussen heeft de grootvader de jongens opgeroepen om aan een training tot chief te beginnen, waarbij ze onder andere leren om met een taiaha (een vechtstok) te vechten. Zij is echter niet welkom. Een sprookje, zoals dat van Mulan, ontplooit zich uit dit drama.


De metafoor van de oceaan komt overal terug. Het is volgens mij niet toevallig dat de shots van de bevalling, wanneer kleine Paikea uit de baarmoeder komt, samenvallen met shots van de oceaan, dat in het wereldbeeld van de Maori ook als de baarmoeder van al het leven wordt gezien.  Deze film gaat ook daarom over de relatie tussen mens en natuur, dat uit compassie en respect bestaat, of zoals ik al schreef... deze film gaat over familie, in enge en brede zin.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten